Wspólnota mieszkaniowa powstaje z mocy prawa z chwilą wyodrębnienia pierwszego lokalu, a spółdzielnia mieszkaniowa nie powstaje z mocy prawa, lecz muszą ją założyć osoby fizyczne (minimum 10 osób) lub osoby prawne (minimum 3 osoby). Wspólnota mieszkaniowa jest ułomną osobą prawną, działającą na podstawie ustawy o własności lokali, a spółdzielnia mieszkaniowa jest podmiotem posiadającym osobowość prawną, działającym na podstawie ustawy prawo spółdzielcze oraz ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.
Decyzje we wspólnocie mieszkaniowej zapadają większością głosów członków wspólnoty po przekroczeniu 50% udziałów bez względu na to czy przybyli na zebranie. Decyzje w spółdzielni mieszkaniowej zapadają, gdy za uchwałą zagłosuje ponad 50% członków spółdzielni, ale tylko tych obecnych na zebraniu przy spełnieniu warunku minimalnej liczby osób przewidzianej przez statut spółdzielni.
We wspólnocie jak i w spółdzielni mieszkaniowej wszyscy członkowie obciążani są funduszem remontowym. Tyle, że każda wspólnota mieszkaniowa ma swoje własne konto na którym zgromadza środki do użycia wyłącznie na własne cele remontowe, natomiast właściciele lokali w blokach spółdzielczych wpłacają na konto spółdzielni mieszkaniowej wspólne dla wszystkich budynków w jej zasobach. Z tego powodu może się zdarzyć, że środki uzbierane przez członków spółdzielni z konkretnego bloku nie zostaną przeznaczone wyłącznie na jego potrzeby remontowe.
Wspólnota mieszkaniowa jest znacznie mniejsza niż spółdzielnia mieszkaniowa. Jej członkowie mają zatem większą możliwość dbać o własne interesy oraz o wspólne dobro. Ponadto opłaty ponoszone we wspólnotach mieszkaniowych obejmują koszty związane z bieżącym utrzymaniem nieruchomości wspólnej oraz koszty zarządu, natomiast pozostałe składniki ponoszonych opłat, w tym również składka na fundusz remontowy uchwalane są we własnym zakresie przez członków wspólnoty. Natomiast w przypadku spółdzielni mieszkaniowej utworzenie funduszu remontowego jest obowiązkowe a wysokość opłaty wynika z przyjętego przez spółdzielnię mieszkaniową statutu. Osoby będące członkami spółdzielni muszą również uiszczać składki członkowskie. Ponadto w przypadku wspólnoty mieszkaniowej jej zarząd jest kontrolowany przez członków tejże wspólnoty mieszkaniowej, dzięki gospodarowanie wspólnymi finansami jest efektywniejsze. Natomiast spółdzielnią mieszkaniową zarządza rada nadzorcza, której koszt utrzymania ponoszą członkowie spółdzielni mieszkaniowych.
W przeciwieństwie do członków spółdzielni mieszkaniowych właściciele lokali należących do wspólnoty mieszkaniowej maja wybór oferty złożonej przez firmy remontowe, dzięki czemu mogą wybrać tę ofertę, która ich zdaniem jest korzystniejsza. Mają również realny wpływ na zakres przeprowadzonego remontu. W przypadku spółdzielni mieszkaniowej wybór firmy remontowej, a także zakresu remontu oraz nieruchomości dla której zostaną przeprowadzone prace remontowe, należy do zarządu spółdzielni mieszkaniowej. Wybrana oferta nie musi być zatem najkorzystniejsza a częstotliwość i zakres przeprowadzanych remontów nie koniecznie będzie zgodna z oczekiwaniami członków spółdzielni mieszkaniowej.
ZOBACZ WIĘCEJ: różnice między wspólnotą i spółdzielnią